1. Bài 18. Nam châm

Có hai thanh nam châm. Thanh nam châm thứ nhất được sơn màu, một nửa màu xanh trên ghi chữ S, nửa kia màu đỏ trên ghi cữ N. Thanh nam châm thứ hai không biết cực. Làm thế nào để xác định được các cực của nam châm này?

Phương pháp giải:

- Trên thanh nam châm: Nửa sơn màu xanh trên ghi cữ S là cực Nam, nửa sơn màu đỏ trên ghi chữ N là cực Bắc.

- Khi đặt hai thanh nam châm lại gần nhau, các cực cùng tên đẩy nhau, các cực trái tên hút nhau.

Lời giải chi tiết:

- Đưa một đầu của thanh nam châm thứ hai lại gần một đầu của thanh nam châm thứ nhất (chẳng hạn đầu cực Bắc), nếu thấy chúng hút nhau thì hai đầu khác tên, nếu đẩy nhau thì hai đầu cùng tên. Từ đó xác định được cực của nam châm thứ hai.

Hãy khoanh vào từ “đúng” hoặc “sai” trong các câu dưới đây khi nói về nam châm.

Phương pháp giải:

- Nam châm chỉ hút được các vật liệu từ như sắt, thép, niken, coban..

- Mỗi nam châm đều có 2 cực Bắc và Nam.

- Hai nam châm để gần nhau: các cực cùng tên đẩy nhau, cực khác tên hút nhau.

- Kim la bàn là một kim nam châm. Đầu kim la bàn chỉ hướng Bắc là đầu cực Bắc của kim nam châm.

Lời giải chi tiết:

1 – sai; 2 – đúng; 3 – sai; 4 – sai.

Mạt sắt đặt ở chỗ nào trên thanh nam châm thì bị hút mạnh nhất?

A. Ở phần giữa của thanh nam châm.

B. Chỉ ở đầu cực Bắc của thanh nam châm.

C. Chỉ ở đầu cực Nam của thanh nam châm.

D. Ở cả 2 đầu cực Bắc và cực Nam của thanh nam châm.

Phương pháp giải:

Trên thanh nam châm, ở 2 đầu cực từ trường mạnh nhất và mạnh như nhau.

Lời giải chi tiết:

Chọn đáp án D. Ở cả 2 đầu cực Bắc và cực Nam của thanh nam châm.

Một nam châm vĩnh cửu hình chữ U, sơn đánh dấu cực trên nam châm đã bị tróc, bằng những cách nào xác định được cực của nam châm này?

Phương pháp giải:

- Cách thứ nhất: dùng kim nam châm thử.

- Cách thứ hai: dùng một nam châm đã biết cực. Đưa một đầu nam châm đã biết cực (chẳng hạn đầu cực Bắc), nếu thấy chúng hút nhau thì hai đầu khác tên, nếu đẩy nhau thì hai đầu cùng tên.

Một thanh nam châm bị gãy làm hai thì

A. một nửa là cực Bắc, một nửa là cực Nam.

B. cả hai nửa đều mất từ tính.

C. mỗi nửa đều là một nam châm có hai cực Bắc – Nam.

D. mỗi nửa đều là một nam châm và cực của mỗi nửa ở chỗ đứt gãy cùng tên.

Lời giải chi tiết:

Chọn đáp án C. mỗi nửa đều là một nam châm có hai cực Bắc – Nam.

Xác định cực của kim nam châm ở hình 18.1.

Phương pháp giải:

Chiều đường sức từ của nam châm tuân theo quy tắc: “RA BẮC VÀO NAM”.

Lời giải chi tiết:

Đầu bên trái của kim nam châm là cực Nam, đầu bên phải là cực Bắc.

Xác định cực của kim nam châm ở hình 18.2.

Phương pháp giải:

Chiều đường sức từ của nam châm tuân theo quy tắc: “RA BẮC VÀO NAM”.

Lời giải chi tiết:

Đầu bên trái của kim nam châm là cực Nam, đầu bên phải là cực Bắc.

Trái Đất là một nam châm khổng lồ vì

A. Trái Đất hút mọi vật về phía nó.

B. kim của la bàn đặt trên mặt đất luôn chỉ theo hướng Bắc – Nam.

C. Trái Đất có Bắc cực và Nam cực.

D. ở trái Đất có nhiều quạng sắt.

Lời giải chi tiết:

Chọn đáp án B. kim của la bàn đặt trên mặt đất luôn chỉ theo hướng Bắc – Nam.

Quan sát hai thanh nam châm đặt trong ống thủy tinh ở hình 18.3. Tại sao thanh nam châm B lại lơ lửng ở phía trên nam châm A?

Phương pháp giải:

Khi đặt hai thanh nam châm lại gần nhau, các cực cùng tên đẩy nhau, các cực trái tên hút nhau.

Lời giải chi tiết:

Thanh nam châm B nằm lơ lửng phía trên nam châm A vì trong trường hợp này hai cực cùng tên (cực Bắc) của hai nam châm đẩy nhau.