Hoạt động 4 trang 22 Tài liệu Dạy – học Vật lí 9 tập 2

Đề bài

Hãy thực hiện thí nghiệm và trả lời.

Quan sát ảnh của một vật qua thấu kính hội tụ khi vật ở trước thấu kính, vuông góc với trục chính ở thấu kính.

- Vật ở khá xa trước thấu kính. Đặt một màn ảnh ở sau thấu kính, vuông góc với trục chính của thấu kính.

Di chuyển màn lại gần hoặc ra xa thấu kính, có tìm được vị trí của màn mà ảnh của vật có hiện rõ trên màn hay không (minh họa hình H26.17) ? ảnh này là ảnh thật hay ảnh ảo, cùng chiều hay ngược chiều với vật ?

Bỏ màn đi, đặt mặt sau thấu kính và nhìn qua thấu kính, mắt có thể nhìn thấy ảnh này hay không (minh họa hình H26.18) ?

- Vật ở khá gần trước thấu kính.

Đặt màn ở sau thấu kính và di chuyển màn lại gần hoặc ra xa thấu kính, có tìm được vị trí của màn mà ảnh của vật hiện rõ trên màn hay không ?

Bỏ màn đi, đặt mắt sau thấu kính và nhìn qua thấu kính. Mắt có nhìn thấy ảnh của vật qua thấu kính hay không ? ảnh này cùng chiều hay ngược chiều với vật, lớn hơn hay nhỏ hơn vật, là ảnh thật hay ảnh ảo (minh họa hình H26.19) ?

Lời giải chi tiết

Thí nghiệm 1: vật ở xa thấu kính

- Khi dịch chuyển màn chắn lại gần hoặc ra xa sẽ tìm thấy vị trí của ảnh mà vật hiện lên rõ nét. Ảnh này là ảnh thật, ngược chiều với vật.

- Khi bỏ màn đi, đặt mắt sau thấu kính ta có thể nhìn thấy ảnh này.

Thí nghiệm 2: vật ở khá gần thấu kính

- Không tìm được vị trí cho ảnh rõ nét trên màn.

- Đặt mắt sau thấu kính vẫn nhìn được ảnh. Ảnh này cùng chiều lớn hơn vật và là ảnh ảo.

Kết luận:

Một vật ở trước thấu kính hội tụ, ảnh của vật qua thấu kính:

- Có thể là ảnh thật, ngược chiều với vật.

- Có thể là ảnh ảo, cùng chiều với vật và lớn hơn vật.