2. Tìm hiểu các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận

Câu 1 (trang 115 VBT Ngữ văn 8, tập 2)

Chỉ ra các yếu tố tự sự và miêu tả trong đoạn văn nghị luận (trang 116 SGK Ngữ văn 8 tập 2) và cho biết tác dụng của chúng.

Lời giải chi tiết:

a. Các yêu tố tự sự trong đoạn văn: “Sắp trung thu”, “Mười mấy ngày qua… của bộ mặt nhà giam”.

→ Tác dụng: Giúp người đọc hiểu rõ hơn về hoàn cảnh sáng tác bài thơ và tâm trạng của nhà thơ trong đêm trăng.

b. Các yếu tố miêu tả: “Bỗng đêm nay trăng sáng quá chừng. Trong suốt bao la, huyền ảo, vỗ về. Ngay bên cửa sổ, lồng trong bóng cây”, “Nó ăm ắp tình tứ, nó rạo rực, nó muốn yêu, muốn thưởng thức, muốn chan hòa, muốn giãi bày, bộc lộ”, “Như đành để mặc cho đêm đẹp, đêm lành cho trăng mời trăng giục”.

→ Tác dụng: Giúp người đọc hiểu được khung cảnh đẹp của đêm trăng và tâm hồn phơi phới của thi nhân.

Câu 2 (trang 116 VBT Ngữ văn 8, tập 2)

Nếu viết bài tập làm văn theo đề bài "Nêu ý kiến của em về vẻ đẹp của bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen" thì em có cần vận dụng các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài làm không? Vì sao?

Lời giải chi tiết:

- Cần vận dụng các yếu tố tự sự và miêu tả trong bài làm tại vì nó sẽ giúp cho việc trình bày các luận cứ trong bài văn được rõ ràng, cụ thể, sinh động hơn.

+ Sử dụng yếu tố miêu tả khi: Tả vẻ đẹp của bông sen trong bài ca dao.

+ Sử dụng yếu tố tự sự khi: Kể về một kỉ niệm cảnh đầm sen giữa mùa hè.

Câu 3 (trang 116 VBT Ngữ văn 8, tập 2)

Hãy viết đoạn văn trình bày luận điểm sau: “Bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen đã giúp người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của một loài hoa vừa tươi tắn, lộng lẫy, vừa thanh khiết”. Chỉ ra các yếu tố tự sự và miêu tả mà em đã sử dụng.

Lời giải chi tiết:

   Bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen đã giúp người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của một loài hoa vừa tươi tắn, lộng lẫy, vừa thanh khiết. 

"Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh bông trắng, lại chen nhị vàng

Nhị vàng, bông trắng, lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn"

Qua câu thơ trên, em cảm nhận được đàm sen vô cùng bình dị nhưng rất đẹp. Tuy sen mọc nơi đất bùn nhưng nó lại chính là loài hoa cao quý nhất, đẹp nhất. Loài hoa mang trong mình nét bình dị của người Việt Nam. Trong nơi bùn đất, sen mọc lên như những cô thiếu nữ e thẹn ngồi bên bờ trông ngóng người yêu. Những chiếc lá xanh ngát như tô điểm thêm cho vẻ đẹp của hoa sen. Bên trong những cánh hoa tinh khiết lại lộ ra những đốm nhị vàng tươi. Sống trong sạch là quan niệm, luật sống của cha ông ta từ bao đời nay. Nó trở thành đạo đức, nhân cách được bồi dưỡng và bổ sung truyền dạy từ thế hệ này sang thế hệ khác. Xã hội càng xấu xa, thối nát bao nhiêu thì con người Việt Nam càng khẳng định sự sáng trong của mình bấy nhiêu. Chúng ta không thể quên bi kịch về cái chết của Lão Hạc, hình ảnh chị Dậu chạy đi trong đêm tối đen như mực giống tiền đồ của chị chính là tấm gương về những tâm hồn “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”. Qua hình ảnh đóa sen thơm, tác giả dân gian đã ngầm chỉ vẻ đẹp cao khiết của người dân Việt Nam. Đó là sự ngầm ẩn so sánh đầy thi vị.

- Yếu tố miêu tả: Những chiếc lá xanh ngát như tô điểm thêm cho vẻ đẹp của hoa sen. Bên trong những cách hoa tinh khiết lại lộ ra những đốm nhị vàng tươi.

- Yếu tố tự sự: Vẻ đẹp hoa sen tượng trưng cho cốt cách thanh cao chứng minh qua cuộc đời của Lão Hạc và chị Dậu.