Bài 18.5 (VD) - Phần B trang 69

1. Nội dung câu hỏi: 

Cho mạch điện như Hình 18.1. Ampe kế A có điện trở không đáng kể.

a) Tìm số chỉ ampe kế và chiều dòng điện qua nó.

b) Đổi vị trí điện trở 5Ω và ampe kế A. Tìm số chỉ ampe kế và chiều dòng điện qua nó.

2. Phương pháp giải: 

Vận dụng định luật Ohm cho toàn mạch

3. Lời giải chi tiết: 

a) Vi điện trở ampe kế $\mathrm{A}$ bằng 0 nên $U_{\mathrm{MN}}=0$. Chập điểm $\mathrm{M}$ và $\mathrm{N}$, mạch ngoài trở thành điện trở $[(5 \Omega) / /(1 \Omega)]$ nối tiếp với $[(4 \Omega) / /(2 \Omega)]$.

Dòng điện trong mạch chính: $I=\frac{\mathrm{E}}{R_N+r}=\frac{12}{\frac{5}{6}+\frac{4}{3}+2}=2,88$ A.
Từ đó: $\left\{\begin{array}{l}U_{\mathrm{AM}}=U_{\mathrm{AN}}=2,88 \cdot \frac{5}{6}=2,4 \mathrm{~V} \\ U_{\mathrm{AB}}=2,88 \cdot\left(\frac{5}{6}+\frac{4}{3}\right)=6,24 \mathrm{~V}\end{array} \Rightarrow U_{\mathrm{MB}}=6,24-2,4=3,84 \mathrm{~V}\right.$
Như vậy dòng điện qua điện trở $5 \Omega$ có chiều từ $\mathrm{A}$ đến $\mathrm{M}$ với cường độ: $\frac{2,4}{5}=0,48 \mathrm{~A}$.
Dòng điện qua điện trở $4 \Omega$ có chiều từ $M$ đến $B$ với cường độ: $\frac{3,84}{4}=0,96 \mathrm{~A}$.
Vậy dòng điện qua ampe kế $\mathrm{A}$ có chiều từ $\mathrm{N}$ đến $\mathrm{M}$ với cường độ: $0,96-0,48=0,48 \mathrm{~A}$
b) Tương tự, lúc này điểm $\mathrm{A}$ chập với điểm $\mathrm{M}$ và ta có mạch gồm $\{[(5 \Omega) / /(1 \Omega)]$ nối tiếp với $(2 \Omega)\} / /(4 \Omega)$. 

Tính được dòng điện trong mạch chính $I=3,28 \mathrm{~A}$; dòng điện qua điện trở $1 \Omega$ là $1,6 \mathrm{~A}$ và dòng điện qua ampe kế $\mathrm{A}$ bằng $3,28-1,6=1,68 \mathrm{~A}$, có chiều từ $\mathrm{A}$ đến $\mathrm{M}$.