phân tích bài thơ "lụt hỏi thăm bạn" của Nguyễn Khuyến

Tran Anh Quan

Cấu trúc và nội dung

Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú, với cấu trúc gồm 4 câu, mỗi câu 7 chữ. Bốn câu thơ như bốn nét vẽ, khắc họa rõ nét một bức tranh về cuộc sống nơi làng quê khi mùa nước nổi.

• Câu 1, 2: Tác giả đặt câu hỏi thăm bạn bằng hình ảnh của dòng nước lũ. Câu hỏi không chỉ mang tính hình thức mà còn thể hiện sự quan tâm, lo lắng của người bạn đối với người bạn.
• Câu 3, 4: Câu trả lời của người bạn được thể hiện qua những hình ảnh giản dị, gần gũi với cuộc sống thường ngày. Đó là hình ảnh những con vật nuôi, những công việc đồng áng, thể hiện một cuộc sống bình yên, tự tại.

Nghệ thuật

• Ngôn ngữ: Ngôn ngữ bình dị, gần gũi với đời sống thường ngày.
• Biện pháp tu từ:Ẩn dụ: Hình ảnh "nước lụt" không chỉ đơn thuần là hiện tượng tự nhiên mà còn ẩn dụ cho những biến động của cuộc sống.
• Câu hỏi tu từ: Tăng tính gợi mở, tạo sự gần gũi, chân thật.
• Liệt kê: Liệt kê những hình ảnh quen thuộc trong cuộc sống làng quê, tạo nên bức tranh sinh động.
• Cách gieo vần: Vần lưng, vần chân tạo nên sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, tạo âm điệu nhịp nhàng, dễ đọc, dễ nhớ.

Ý nghĩa

• Tình bạn: Bài thơ thể hiện tình bạn chân thành, sâu sắc giữa hai người bạn. Dù cuộc sống có nhiều thay đổi, tình cảm giữa họ vẫn luôn bền vững.
• Cuộc sống làng quê: Qua bài thơ, ta thấy được bức tranh sinh động về cuộc sống làng quê Việt Nam. Đó là một cuộc sống giản dị, bình yên, gắn liền với thiên nhiên.
• Quan niệm sống: Nguyễn Khuyến thể hiện một quan niệm sống lạc quan, yêu đời. Dù cuộc sống có nhiều khó khăn, ông vẫn giữ được tinh thần lạc quan, yêu đời.

Kết luận:

Bài thơ "Lụt hỏi thăm bạn" không chỉ là một tác phẩm văn học mà còn là một bức tranh sinh động về cuộc sống làng quê và tình bạn. Qua bài thơ, ta cảm nhận được tấm lòng nhân hậu, tình yêu quê hương đất nước của nhà thơ Nguyễn Khuyến.