ngữ văn thi giữa kì I

phần:
câu 1: Bài thơ được viết theo thể thơ tự do

câu 2: - Cỏ dại: chỉ những loài cây mọc hoang, tự nhiên, không có sự chăm sóc của con người.
- Cỏ dại tượng trưng cho những điều bé nhỏ, giản dị, bình thường trong cuộc sống.

câu 3: Nội dung chính của đoạn thơ: Đoạn thơ thể hiện sự trân trọng vẻ đẹp giản dị, bền bỉ của những điều tưởng chừng như bé nhỏ, tầm thường trong cuộc sống.

câu 4: Nếu được làm một cây cỏ dại thì tôi cũng sẽ đồng ý bởi lẽ cỏ dại tượng trưng cho những con người bé nhỏ, yếu ớt, mỏng manh nhưng lại mang sức sống mãnh liệt, bền bỉ. Cỏ dại dù chỉ là loài cây nhỏ bé, tầm thường nhưng nó luôn biết vươn lên để tìm sự sống, tìm ánh sáng mặt trời, tìm hơi ấm của đất mẹ. Nó như biểu tượng cho những con người tuy nhỏ bé nhưng luôn cố gắng vượt qua khó khăn, thử thách để đạt được thành công.

câu 5: Thông điệp ý nghĩa của bài thơ Cỏ Dại:

- Hãy biết trân trọng những điều tưởng chừng như nhỏ bé nhất vì nó cũng góp phần tạo nên giá trị to lớn cho mỗi con người chúng ta.


phần:
: Đáp án
Phần I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
. Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là nghị luận.
. Theo tác giả, những người trẻ cần phải có trách nhiệm với bản thân và cuộc đời mình. Họ cần biết tự lập kế hoạch cho tương lai để thực hiện ước mơ, hoài bão của mình.
. Thông điệp mà em tâm đắc nhất trong đoạn trích trên là "Hãy sống như ngày mai sẽ chết". Bởi lẽ, khi chúng ta ý thức được rằng cuộc sống ngắn ngủi, chúng ta sẽ trân trọng từng giây phút hiện tại, sống hết mình với đam mê, khát vọng, không ngừng nỗ lực vươn lên. Chúng ta cũng sẽ biết yêu thương, quan tâm đến những người xung quanh, góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.
. Học sinh trình bày suy nghĩ cá nhân về việc sống hết mình với đam mê, khát vọng. Có thể tham khảo gợi ý sau:
- Sống hết mình với đam mê, khát vọng giúp con người tìm thấy hạnh phúc, ý nghĩa trong cuộc sống. Khi theo đuổi ước mơ, chúng ta sẽ cảm thấy vui vẻ, phấn chấn, có động lực để vượt qua mọi khó khăn, thử thách.
- Sống hết mình với đam mê, khát vọng cũng giúp con người phát huy tối đa năng lực của bản thân, đóng góp tích cực vào sự phát triển của xã hội.
- Tuy nhiên, sống hết mình với đam mê, khát vọng cũng đòi hỏi con người phải có ý chí, nghị lực, kiên trì, không ngại khó khăn, thất bại.
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
(2,0 điểm)
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) nêu suy nghĩ của anh/chị về vai trò của tuổi trẻ đối với đất nước.
Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng phân hợp,... nhưng phải đảm bảo các ý cơ bản sau:
- Tuổi trẻ là thế hệ thanh niên, thiếu niên đang ngồi trên ghế nhà trường hoặc mới bước vào đời. Đây là lứa tuổi tràn đầy sức sống, nhiệt huyết, giàu ước mơ, hoài bão.
- Tuổi trẻ có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của đất nước. Họ là chủ nhân tương lai của đất nước, là nguồn nhân lực chất lượng cao, là động lực thúc đẩy sự tiến bộ của xã hội.
- Để thực hiện vai trò của mình, tuổi trẻ cần rèn luyện đạo đức, tri thức, kỹ năng sống,... để trở thành những công dân có ích cho xã hội.
(5,0 điểm)
Cảm nhận của anh/chị về hình tượng người lính Tây Tiến trong đoạn thơ sau:
"Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành."
(Trích Tây Tiến - Quang Dũng, Ngữ Văn 12, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2016)
Học sinh có thể trình bày bài viết theo nhiều cách khác nhau nhưng phải đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau:
* Về kĩ năng:
- Biết cách làm bài văn nghị luận văn học.
- Bố cục rõ ràng, mạch lạc, kết cấu chặt chẽ.
- Hành văn trôi chảy, diễn đạt lưu loát. Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu...
* Về kiến thức:
Bài viết cần đảm bảo các ý cơ bản sau:
a. Giới thiệu khái quát về tác giả Quang Dũng và tác phẩm Tây Tiến.
b. Cảm nhận về hình tượng người lính Tây Tiến:
- Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ được viết vào năm 1948, khi Quang Dũng đã rời xa đơn vị cũ Tây Tiến.
- Hình tượng người lính Tây Tiến được khắc họa qua hai khía cạnh:
+ Vẻ đẹp hào hùng, bi tráng:
• Ngoại hình: "không mọc tóc", "quân xanh màu lá", "mắt trừng gửi mộng qua biên giới"...
• Tâm hồn: "chẳng tiếc đời xanh", "áo bào thay chiếu anh về đất"...
• Ý chí chiến đấu: "rải rác biên cương mồ viễn xứ", "chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh"...
+ Vẻ đẹp lãng mạn, hào hoa:
• Tình cảm: "mộng qua biên giới", "Hà Nội dáng kiều thơm"...
• Tâm hồn: "áo bào thay chiếu anh về đất"...
c. Đánh giá:
- Hình tượng người lính Tây Tiến là biểu tượng cho vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp. Họ là những người con ưu tú của dân tộc, sẵn sàng hy sinh tuổi xuân, máu xương vì Tổ quốc.
- Hình tượng này đã góp phần tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho bài thơ Tây Tiến.


phần:
: . Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên là nghị luận.

. Tác giả đã đưa ra những dẫn chứng về sự khác biệt trong cách nhìn nhận cuộc sống và con người của hai nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa để từ đó khẳng định một chân lí: Trong đời sống, mỗi cá thể đều có quan niệm riêng về cái tốt, cái xấu, cái cao cả, cái thấp hèn... và thường bị chi phối bởi những điều ấy.

. Những câu văn sau sử dụng phép tu từ nói quá:

+ "Đôn Ki-hô-tê thúc con Rôxinantê xông lên, chẳng thèm để ý đến Nô-bi-a-gô đang thét gào khủng khiếp."

+ "Xan-chô Pan-xa sợ hết hồn..."

Tác dụng: Nhấn mạnh sự đối lập giữa tính cách của hai nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa.

. Đoạn trích trên cho thấy tác phẩm Đôn Ki-hô-tê là một tác phẩm hài hước, châm biếm sâu sắc. Tác giả đã xây dựng hình tượng nhân vật Đôn Ki-hô-tê với những nét tính cách phi thực tế, thậm chí lố bịch, nhằm phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội. Đồng thời, tác giả cũng ca ngợi tinh thần dũng cảm, lòng yêu nước của nhân dân Tây Ban Nha.